اهمیت و روشهای فلوراید تراپی برای دندانهای کودکان

دندان های سالم کودکان، نه تنها موجب زیبایی است، بلکه نقش بسزایی در سلامت و کیفیت زندگی آنها دارد. بهداشت دهان و دندان کودکان از جمله چالش‌هایی است که از طریق آموزش و مراقبت از دندان‌های شیری در کودکی آغاز می‌شود. اغلب والدین، به دلیل موقتی بودن دندان‌های شیری، به مراقبت از آنها توجه نمی‌کنند؛ اما در واقع، داشتن دندان‌های سالم در بزرگسالی با آغاز مراقبت از دندان‌های کودکی مرتبط است. فلوراید یکی از روش های مراقبتی حاوی مواد معدنی طبیعی است که خواص بسیار زیادی برای سلامتی دندان‌های کودکان دارد. فلوراید تراپی دندان کودکان می‌تواند از پوسیدگی دندان جلوگیری کرده و به تقویت و استحکام مینای دندان‌ها کمک کند.

فلوراید چیست؟

فلوراید یک ماده معدنی است که به طور طبیعی در غذا و آب یافت می شود. فلوراید تراپی دندان کودکان می‌تواند به تقویت مینای دندان و ترمیم سوراخ‌های ایجاد شده در آن با جایگزین کردن مواد معدنی از بین رفته در نتیجه گذشت زمان کمک کند. پس از اینکه دندانهای شما در معرض فلوراید قرار گرفت، مقاومت آنها در برابر اسید افزایش یافته و به این ترتیب امکان ایجاد پوسیدگی در آنها کاهش پیدا خواهد کرد.

فلوراید، ترکیبی است که به‌طور طبیعی در برخی منابع وجود دارد و می‌توان آن را به صورت مصنوعی نیز تولید کرد. در ادامه به برخی منابع طبیعی و مصنوعی فلوراید اشاره می‌کنم:

منابع طبیعی فلوراید

• آب‌های زیرزمینی: فلوراید به طور طبیعی در آب‌های زیرزمینی وجود دارد و غلظت آن ممکن است بسته به منطقه جغرافیایی متفاوت باشد.
• مواد معدنی: معادن فلوراید شامل منابعی مانند سدیم فلوراید است.
• خاک: غلظت فلوراید در خاک‌ها نیز می‌تواند متغیر باشد و برخی مناطق خاک‌های غنی از فلوراید دارند.

منابع مصنوعی فلوراید

• محصولات بهداشتی: خمیردندان‌ها و دهان‌شویه‌هایی که حاوی فلوراید هستند، معمولاً به صورت مصنوعی تولید می‌شوند تا از سلامت دندان‌ها محافظت کنند.
• افزودنی‌های غذایی: فلوراید به صورت مصنوعی به برخی مواد غذایی، به ویژه نمک، برای پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها اضافه می‌شود.

چرا فلوراید تراپی کودکان توصیه می‌شود؟

• پوسیدگی دندان کودکان را کاهش می دهد.
• استفاده کردن از فلوراید باعث می شود مینای دندان تقویت شده و دندان هایی که قبلا آسیب دیده اند هم ترمیم شوند.
• استفاده از فلوراید باعث می شود مواد معدنی موجود در دندان ها بیشتر شود و جذب این مواد هم راحت تر و و سریع تر بشود. فلورایدی که در بزاق دهان وجود دارد می تواند به دندان بچسبد که این امر باعث می شود مواد معدنی از بین نروند.
• فلوراید باعث می شود بیماری های دیگر مربوط به لثه و دندان کاهش یابد.
• باعث افزایش سلامت دهان و دندان شده و رشد ناقص دندان را کاهش می دهد.
• استفاده از فلوراید باعث می شود قدرت باکتری های داخل دهان برای تولید اسید از بین برود.
• باعث جذب بیشتر کلسیم می شود.
• فلوراید باعث قوی تر شدن ریشه دندان می شود. بنابراین ریشه کمتر در معرض پوسیدگی قرار می گیرد.
• با استفاده از فلوراید درمانی شما دیگر مجبور به پرداخت هزینه های زیادی برای رفع پوسیدگی دندان نیستید.

مزایای بلند مدت استفاده از فلوراید

استفاده از فلوراید می‌تواند در طولانی‌مدت تاثیر مثبتی بر سلامت دندان‌ ها و لثه ‌ها بگذارد. در زیر به مهم‌ترین مزایای بلندمدت استفاده از فلوراید اشاره می‌کنم:

پیشگیری از پوسیدگی دندان

• فلوراید به تقویت مینای دندان کمک می‌کند و می‌تواند از حمله باکتری‌ ها جلوگیری کرده و به کاهش خطر پوسیدگی دندان‌ کمک کند.

بازسازی دندان‌های آسیب‌دیده

• فلوراید می‌تواند فرآیند بازسازی مینای دندان را تسریع کند و به ترمیم مناطقی که در معرض پوسیدگی قرار گرفته‌اند، کمک کند.

افزایش مقاومت مینای دندان

• فلوراید به مینای دندان کمک می‌کند که در برابر اسیدهای تولید شده توسط باکتری‌های دهان مقاوم‌تر باشد.

مفید برای دندان‌ های در حال رشد

• مصرف فلوراید موجب تقویت دندان‌های جدید می شود.

کاهش هزینه‌های درمانی

• به دلیل پیشگیری از پوسیدگی و بیماری‌های دندانی، استفاده از فلوراید می‌تواند هزینه‌های مربوط به درمان‌های دندانپزشکی را کاهش دهد.

کاهش آسیب به لثه

• استفاده منظم از فلوراید می‌تواند به سلامت لثه‌ها کمک کرده و خطر بیماری‌های لثه را کاهش دهد.

عوارض فلوراید برای کودکان

با توجه به تحقیقات انجام شده، اگر این کار توسط پزشک و با دوز مناسب انجام شود، هیچگونه آسیب و عوارضی به همراه نخواهد داشت. البته برخی از عوارض برای آن وجود دارند که در صورت مصرف بیش از حد به وجود می‌آیند.

• تغییر رنگ دندان‌ها
• آلرژی
• اوردوز فلوراید
• ایجاد حالت ‌های تهوع، اسهال و تعریق شدید

اهمیت فلوراید برای دندان‌های کودکان

فلوراید درمانی کودکان به کاهش پوسیدگی دندان‌ها کمک می‌کند و معمولا از 3 سالگی به بعد توصیه می‌شود. استفاده از فلوراید در دندانپزشکی تضمین می‌کند که دندان‌های فرزند شما در برابر تجزیه اسیدی لایه مینای دندان مقاومت کافی را داشته باشد.

فلوراید از طرق مختلف می تواند اثر بگذارد:

• فلوراید مصرفی به داخل بزاق ترشح می شود که اگر چه غلظت بزاقی آن کم است، غلظت آن در پلاک میکروبی زیاد بوده و سبب کاهش تولید اسید می شود که خود باعث کاهش پوسیدگی دندانی می گردد.
• مصرف فلوراید سبب ورود آن به عاج و مینای دندان های رویش نیافته می شود و باعث استحکام دندان و افزایش مقاومت آن در برابر پوسیدگی می گردد.

روش‌های فلورایدتراپی

دندانپزشک می‌تواند در طول معاینه یا تمیزکردن دندان، فلوراید درمانی را برای شما انجام دهد. فلوراید تراپی با کمک یک ژل فلوراید، فوم یا وارنیش روی دندان‌ها انجام می‌شود. در این روش ابتدا دندان‌ها با برس و خمیر مخصوص تمیز می‌شوند و سپس ژل یا وارنیش فلوراید روی دندان‌ها مالیده می‌شود و بیمار باید آب دهان خود را خالی کند؛ اما دهان را شستشو ندهد.

انواع درمان‌ها

انواع مختلفی از محصولات فلوراید مورد استفاده قرار می‌گیرد. سه نوع متداول این محصولات شامل ژل، فوم و وارنیش فلوراید هستند. در ادامه به توضیح هر یک پرداخته می‌شود:

ژل فلوراید

• ژل فلوراید یک ماده خمیری یا ژله ‌ای است که معمولاً دارای غلظت بالایی از فلوراید است. معمولاً در دندانپزشکی به‌صورت یک درمان موضعی اعمال می‌شود. پزشک ژل را به دندان‌ها می‌زند و سپس بیمار باید برای مدتی (معمولاً حدود 4-5 دقیقه) آن را در دهان نگه دارد.

فوم فلوراید

• فوم فلوراید یک محصول کف مانند است که معمولاً از ترکیب فلوراید با سایر ترکیبات برای ایجاد یک فوم سبک تولید می‌شود. روش استفاده مشابه ژل است؛ اما به‌جای استفاده از یک اپلیکاتور، فوم با اسپری یا درون یک قالب به دندان‌ها اعمال می‌شود. بیمار باید فوم را به مدت 1-4 دقیقه در دهان نگه دارد.

وارنیش فلوراید

• وارنیش فلوراید یک ترکیب چسبناک و غلیظ است که به‌راحتی بر روی دندان ‌ها مالیده می‌شود و به تدریج جذب مینای دندان می‌شود. پزشک وارنیش را بر روی دندان‌ ها اعمال می‌کند و نیاز به نگهداری خاصی ندارد. معمولاً نیازی به شستشو ندارد و بیمار می‌تواند بلافاصله پس از درمان غذا بخورد.

مدت زمان درمان

مدت زمان فلوراید درمانی به نوع فلوراید تراپی و تشخیص پزشک بستگی دارد؛ اما معمولا چند دقیقه بیشتر زمان نمی‌برد و طی 15 الی 30 دقیقه انجام می‌شود.

فلورایدتراپی در خانه

فلوراید تراپی در خانه روش ‌های مختلفی دارد که در ادامه به هر یک از آنها خواهیم پرداخت.

استفاده از دهانشویه

• دهانشویه برای کودکان به دو دسته تقسیم می شوند. دسته اول که دارای فلوراید کمی هستند و هر روز باید استفاده شوند و دسته ی دوم فلوراید های بیشتری دارند و باید به صورت هفتگی استفاده شوند.

استفاده از ژل یا فوم

• ژل های فلوراید باعث می شوند پوسیدگی دندان کمتر شود و یا پوسیدگی دیرتر اتفاق بیفتد. ژل ها بیشتر برای کسانی که می خواهند ارتودنسی انجام‌ دهند یا افرادی که در معرض پوسیدگی دندان قرار دارند استفاده می شود. ژل فلوراید را با استفاده از قالب خاصی درون دهان می کنند و جذب کردن آنها حدودا پنج دقیقه طول می کشد و تا نیم ساعت بعد از انجام این کار نباید چیزی خورد و حتی دهان را نیز نباید شست. استفاده از ژل یا فوم رایج ترین روش فلورایدتراپی در خانه برای کودک است.

وارنیش دندانی

• وارنیش دندان کودکان را با استفاده از مسواک می توان به دندان ها اعمال کرد. با استفاده از وارنیش دندانی می توان حدودا چهل و پنج درصد از پوسیدگی دندان را کم کرد.

استفاده از خمیردندان‌های حاوی فلوراید

• خمیردندان‌ های حاوی فلوراید از موثرترین ابزارها برای حفظ سلامت دهان و دندان هستند. استفاده منظم و صحیح از این محصولات می‌تواند به پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها و تقویت مینای دندان‌ها کمک کند.

قطره‌ها و قرص‌های فلوراید

• قطره فلوراید، مکمل تغذیه ای جهت کمک به حفظ استحکام دندان ها است. قطره فلوراید، برای کمک به حفظ سلامت دهان، استحکام و تقویت مینای دندان و محافظت در برابر عوامل میکروبی قابل استفاده است.

میزان مناسب فلوراید برای کودکان در سنین مختلف

میزان مناسب فلوراید برای کودکان بسته به سن آنها متفاوت است. مقادیر پیشنهادی برای سنین مختلف به شرح زیر است:

• کودکان 2 تا 4 سال 0.25 میلی‌گرم در روز.
• کودکان 5 تا 14 سال 1 میلی‌گرم در روز.

خطرات مصرف بیش از حد فلوراید

• فلوئوروزیس عارضه ای ناشی از مصرف بیش از حد و طولانی مدت فلوئور است و باعث ایجاد ناهنجاری های استخوان و دندان می شود.
• مصرف بیش از حد آن سمی است و می تواند با کلسیم زدایی موجب پوکی استخوان شود.
• مصرف بیش از حد آن می تواند دندان ها را تا لکه دار کند.

توصیه‌های دندانپزشکان برای جلوگیری از مصرف بیش از حد

توصیه ‌های دندانپزشکان برای جلوگیری از مصرف بیش از حد فلوراید به شرح زیر است:

• به مقدار مناسب از خمیردندان حاوی فلوراید استفاده کنید. برای بزرگسالان معمولاً دو بازه‌ به اندازه یک دانه‌ نخود و برای کودکان مقداری به اندازه یک دانه‌ برنج کافی است.
• آگاهی داشته باشید که منابع مختلف فلوراید (مانند آب شرب، غذاها، و مکمل‌ها) چقدر فلوراید دارند و از چند منبع استفاده می‌کنید.
• اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که آب شرب دارای فلوراید است، ممکن است نیازی به مصرف مکمل‌ها نباشد.
• قبل از شروع مصرف هرگونه مکمل فلوراید، با دندانپزشک مشورت کنید تا دوز مناسب را تعیین کنید و از خطرات احتمالی جلوگیری کنید.
• مطمئن شوید که فلوراید به صورت غیر خوراکی (مانند دهان‌شویه‌ها و ژل‌ها) به مقدار مناسب استفاده می‌شود و این محصولات به درستی و طبق راهنمای تولیدکننده مصرف شوند.
• بعد از مسواک زدن با خمیردندان فلوراید، تا حد امکان از خوردن یا نوشیدن هر چیزی به مدت 30 دقیقه خودداری کنید تا فلوراید فرصتی برای جذب دندان‌ها داشته باشد.
• اطمینان حاصل کنید که کودکان خمیردندان را نبلعند.
• برای کودکان زیر 6 سال، ترجیحاً استفاده از خمیردندان‌های بدون فلوراید یا با غلظت کم توصیه می‌شود.

نقش والدین در فلورایدتراپی

نظارت بر استفاده صحیح از محصولات حاوی فلوراید در کودکان به حفظ سلامت دندان‌ها و جلوگیری از مشکلات آینده کمک می‌کند. با آموزش، نظارت و مشورت مداوم با دندانپزشک، می‌توانید از مزایای فلوراید به‌طور ایمن بهره ‌برداری کنید. در ادامه نکات مهم نظارت بر مصرف این محصولات آورده شده است:

انتخاب محصولات مناسب

• از خمیردندان‌ های مخصوص کودکان با غلظت فلوراید کم استفاده کنید. این محصولات معمولاً طراحی شده‌اند تا ایمن و قابل استفاده برای سنین پایین باشند.
• اگر مکمل‌ های فلوراید به کودک داده می‌شود، دوز مناسب و نسخه‌های مخصوص کودکان را انتخاب کنید.

آموزش کودک

• به کودکان نحوه صحیح مسواک زدن و مقدار مناسب خمیردندان را آموزش دهید. مطمئن شوید که آنها از مقدار کمتری استفاده می‌کنند.
• توضیح دهید که نباید خمیردندان را ببلعد و تنها باید آن را مسواک کرده و سپس دهان خود را بشوید.

نظارت بر استفاده

• برای کودکان کوچک ‌تر، مخصوصاً زیر 6 سال، بهتر است در هنگام مسواک زدن در کنار آنها باشید و به آنها کمک کنید.

محدود کردن مصرف فلوراید

• اگر آب شرب محل شما حاوی فلوراید است، از مصرف مکمل‌های اضافی خودداری کنید و با دندانپزشک مشورت کنید. در مورد استفاده از دهان‌شویه‌ها یا محصولات حاوی فلوراید دیگر، اطمینان حاصل کنید که مقدار فلوراید کلی بیش از حد نرود.

برنامه‌ریزی منظم برای ویزیت دندانپزشکی

• برنامه‌ریزی برای ویزیت ‌های منظم دندانپزشکی (حداقل یک بار در سال) برای بررسی سلامت دندان‌ ها و مشاوره دقیق در خصوص مصرف فلوراید.

آموزش به کودکان درباره اهمیت فلوراید

آوزش کودکان درباره اهمیت فلوراید می‌تواند به محافظت از دندان ‌هایشان کمک کند و آنها را به عادت ‌های بهداشتی مناسب آشنا کند. چند روش مؤثر برای آموزش کودکان در مورد فلوراید به این شرح است:

• برای کودکان به زبان ساده توضیح دهید که فلوراید ماده ‌ای است که به دندان‌ها کمک می‌کند تا قوی‌تر شوند و از پوسیدگی جلوگیری می‌کند.
• به کودکان بگویید که باکتری‌ ها در دهان می‌توانند غذا و شکر را به اسید تبدیل کنند و این اسید می‌تواند به دندان‌ها آسیب برساند. فلوراید به دندان ‌ها کمک می‌کند که در برابر این آسیب ‌ها مقاوم باشند.
• از تصاویر و کارتون ‌ها برای نشان دادن تغییرات بین دندان‌ های سالم و دندان‌ های پوسیده استفاده کنید.
• به کودکان نشان دهید چگونه با خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنند. توضیح دهید که هر بار که مسواک می‌زنند، فلوراید به دندان‌ها کمک می‌کند.
• اگر سن کودک اجازه می‌دهد، نحوه استفاده صحیح از دهان‌شویه حاوی فلوراید را آموزش دهید.
• بازی‌های مختلفی طراحی کنید که شامل سوالات درباره فلوراید و سلامت دندان باشد. این بازی‌ها می‌توانند به یادگیری کمک کنند.
• از کودکان بخواهید که کاردستی‌هایی بسازند که مفهوم فلوراید و اهمیت آن را به تصویر بکشند.

مراجعه منظم به دندانپزشک

کودک شما باید به‌طور منظم و با فواصل هر شش ماه یک‌بار تحت معاینات دندانپزشکی قرار گیرد. به این شیوه از بروز مشکلات حاد دندانی که ممکن است منجر به کشیدن دندان کودک گردند پیشگیری می‌شود.

سوالات رایج

بعد از فلوراید تراپی کودکان چه باید کرد؟

• بعد از فلوراید تراپی، کودک نباید تا نیم ساعت دهان را شسته و یا آب بنوشید. تا چند ساعت بعد از فلوراید تراپی بهتر است مسواک زده نشود تا فلوراید مدت بیشتری روی دندان ها باقی بماند. جهت افزایش اثر فلوراید و باقی ماندن بیشتر آن بهتر است از خوردن غذاهای سفت و ساینده در آن روز بعد از فلوراید تراپی پرهیز شود.

نحوه زدن فلوراید به دندان کودکان در منزل چگونه است؟

نحوه زدن فلوراید به دندان کودکان در منزل شامل مراحل زیر است:

• از خمیر دندان‌هایی استفاده کنید که مخصوص سن کودک شما طراحی شده‌اند و حاوی فلوراید هستند.
• معمولا برای کودکان بالای 6 سال می‌توان از دهان‌شویه حاوی فلوراید استفاده کرد. مقدار مورد نظر را در دهان بریزید و به مدت 30 ثانیه با آن دهان‌شویه کنید، سپس آن را تف کرده و از آبکشی بعدی خودداری کنید.

فلورایدتراپی چیست و چگونه عمل می‌کند؟

• فلورایدتراپی شامل استفاده از فلوراید برای تقویت دندان‌ها است. فلوراید مینای دندان را مستحکم‌تر می‌کند و به پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها کمک می‌کند.

هر چند وقت یک‌بار باید فلورایدتراپی انجام شود؟

• معمولاً فلورایدتراپی هر شش ماه یک ‌بار انجام می‌شود؛ اما بسته به وضعیت دندان‌ها و میزان خطر پوسیدگی ممکن است نیاز به جلسات بیشتر داشته باشد.

آیا می‌توانم فلوراید را در خانه استفاده کنم؟

• خمیردندان‌ های حاوی فلوراید و دهان‌شویه‌ها محصولات خانگی رایج هستند. با این حال، همیشه بهتر است در مورد استفاده از محصولات فلورایدی با دندانپزشک مشورت کنید، به خصوص در مورد مسواک زدن با خمیردندان حاوی فلوراید برای کودکان زیر 3 سال.

از چه سنی کودک خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کند؟

• بعد از 3 سالگی به اندازه یک نخود می‌توان خمیر دندان حاوی فلوراید را روی مسواک گذاشته و مسواک زد.

نتیجه‌گیری

رعایت نکات ایمنی و بهداشتی دندان‌های کودکان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ زیرا تأثیر مستقیم بر سلامت عمومی و رشد صحیح آنها دارد. دندان های کودکان به واسطه مواد غذایی قندی و همچنین برخی از عوامل محیطی بیشتر در معرض پوسیدگی و خراب شدن قرار دارند. به کمک روش های تکمیلی می توانید احتمال پوسیدگی و خراب شدن دندان های کودک خود را کاهش دهید. یکی از این روش ها جهت کنترل میزان پوسیدگی دندان های کودکان فلوراید تراپی می باشد. با این روش امکان بروز هرگونه پوسیدگی را به حداقل می رسانید و در نتیجه سلامت دهان و دندان کودک خود را به راحتی تضمین می کنید. فلوراید یک ماده معدنی طبیعی است که در آب، خاک و برخی غذاها یافت می شود و برای محافظت از دندان در برابر پوسیدگی دندان است. جهت انجام فلورایدتراپی مشاوره با دندانپزشک برای نیازهای خاص کودک توصیه می‌شود.

• آیا کامپوزیت دندان برای کودکان قابل انجام است؟
  تاریخ انتشار : 1402-07-03تاریخ بروز رسانی : 1403-08-20


• ترمیم زیبایی دندانهای کودکان شامل چه مواردی میشود؟
  تاریخ انتشار : 1402-07-07تاریخ بروز رسانی : 1403-08-20


• باندینگ دندان کودکان برای ترمیم دندانهای آسیب دیده در چه مواقعی انجام می شود؟
  تاریخ انتشار : 1402-09-11تاریخ بروز رسانی : 1403-08-20


• علل رویش دندانهای دائمی نابالغ در کودکان چیست؟
  تاریخ انتشار : 1402-10-23تاریخ بروز رسانی : 1403-08-20


• هیپوپلازی یا ضعف و نقص مینای دندان در کودکان
  تاریخ انتشار : 1402-11-04تاریخ بروز رسانی : 1403-08-20