آیا جویدن آدامس برای کودکان مضر است؟

جویدن آدامس در کودکان یکی از عاداتی است که بسیاری از آنها به ویژه در سنین پایین به آن علاقه دارند. در حالی که این فعالیت ممکن است به عنوان یک تفریح یا وسیله‌ای برای کاهش استرس به نظر برسد، نگرانی‌هایی در مورد اثرات آن بر سلامت کودکان وجود دارد. برخی از والدین ممکن است نگران مشکلات دندانی، گوارشی یا رفتاری ناشی از جویدن آدامس باشند. در این مقاله، به بررسی جوانب مثبت و منفی جویدن آدامس برای کودکان پرداخته و نکات ضروری برای والدین را ارائه خواهیم کرد تا بتوانند تصمیمی آگاهانه در این باره بگیرند.

فواید جویدن آدامس برای کودکان

جویدن آدامس، به‌ویژه نوع بدون قند، می‌تواند فواید زیادی برای سلامت دهان و دندان کودکان داشته باشد. از جمله این فواید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

تقویت عضلات فک

جویدن آدامس به تقویت عضلات فک کمک می‌کند و می‌تواند برای کودکانی که مشکلات عضلانی فک دارند، مفید باشد. این امر نه تنها به بهبود جویدن غذا کمک می‌کند، بلکه از بروز مشکلات فکی و دندانی در آینده جلوگیری می‌کند.

افزایش تولید بزاق

جویدن آدامس تولید بزاق را افزایش می‌دهد که به بهداشت دهان کمک کرده و از پوسیدگی دندان‌ها پیشگیری می‌کند. بزاق همچنین در بازسازی مینای دندان و تقویت ساختار دندان‌ها موثر است.

بهبود تنفس دهانی

جویدن آدامس به مرطوب شدن دهان کمک می‌کند و باعث ترغیب تنفس از طریق بینی به جای دهان می‌شود، که این امر از خشکی دهان و پوسیدگی دندان‌ها جلوگیری می‌کند.

بهبود بوی دهان

افزایش ترشح بزاق و تخریب باکتری‌ها باعث کاهش بوی بد دهان می‌شود. برخی آدامس‌ها نیز مواد خوشبوکننده دارند که بوی دهان را تازه می‌کنند.

کاهش تشکیل پلاک دندانی

آدامس‌هایی که حاوی زایلیتول هستند، به کاهش باکتری‌های مضر در دهان کمک کرده و از تشکیل پلاک دندانی جلوگیری می‌کنند.

جویدن آدامس می‌تواند به تقویت سلامت دهان و دندان کودکان کمک کند، به شرطی که از انواع بدون قند استفاده شود.

معایب جویدن آدامس برای کودکان

جویدن آدامس، اگرچه می‌تواند فوایدی برای سلامت دهان و دندان و تقویت عضلات فک داشته باشد، اما در صورت استفاده نادرست یا مصرف آدامس‌های نامناسب، می‌تواند مشکلاتی به همراه داشته باشد. از جمله معایب آن:

مشکلات گوارشی

مصرف مداوم آدامس ممکن است منجر به مشکلات گوارشی مانند نفخ، درد شکمی و اسهال شود. برخی شیرین‌کننده‌های مصنوعی مانند سوربیتول موجود در آدامس‌های بدون قند نیز ممکن است باعث ایجاد مشکلات گوارشی شوند.

آسیب به ساختار فک

جویدن مداوم آدامس، به‌ویژه اگر تنها از یک طرف فک انجام شود، می‌تواند فشار زیادی بر مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) وارد کند. این فشار می‌تواند منجر به درد، محدودیت در حرکت فک و مشکلات دندانی و فکی شود.

خطر خفگی و بلعیدن آدامس

در کودکان خردسال، بلعیدن آدامس ممکن است باعث مسدود شدن مجاری تنفسی یا دستگاه گوارش شود. به همین دلیل، جویدن آدامس برای کودکان زیر 3 سال توصیه نمی‌شود و باید تحت نظارت والدین باشد.

افزایش خطر پوسیدگی دندان با آدامس‌های حاوی قند

آدامس‌های حاوی قند می‌توانند موجب پوسیدگی دندان در کودکان شوند، زیرا قند به باکتری‌های مضر دهان انرژی می‌دهد و این باکتری‌ها باعث تولید اسید و آسیب به مینای دندان می‌شوند.

ترکیبات شیمیایی مضر

برخی آدامس‌ها حاوی مواد افزودنی مانند رنگ‌ها، طعم‌دهنده‌ها و مواد نگهدارنده هستند که ممکن است در برخی کودکان موجب آلرژی یا تحریک بافت دهان و التهاب شوند.

برای حفظ سلامت کودک، انتخاب آدامس‌های بدون قند و استفاده از آن تحت نظارت والدین ضروری است.

آدامس بدون قند؛ آیا جایگزین مناسبی است؟

در بسیاری از موارد، آدامس‌های بدون قند می‌توانند گزینه‌ای سالم‌تر نسبت به آدامس‌های قندی برای کودکان باشند، زیرا به جای قند از شیرین‌کننده‌هایی مانند زایلیتول، سوربیتول و مانیتول استفاده می‌کنند. زایلیتول بر خلاف دیگر شیرین‌کننده‌های طبیعی یا مصنوعی، نه‌تنها آسیب جدی به دندان‌ها وارد نمی‌کند، بلکه برای سلامت دندان‌ها مفید است و مصرف آن امکان پوسیدگی دندان‌ها را تا 30 درصد کاهش می‌دهد. همچنین زایلیتول سبب جذب مجدد مواد معدنی توسط مینای دندان‌ها شده و استحکام دندان‌ها را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، جویدن آدامس بدون قند تولید بزاق را افزایش می‌دهد که به شستشوی دهان و خنثی‌کردن اسیدها کمک می‌کند. با این حال، مصرف زیاد آدامس بدون قند ممکن است برای برخی کودکان با عوارضی مانند آسیب عضلات فک و مشکلات گوارشی همراه باشد؛ بنابراین مصرف آدامس‌های بدون قند نیز باید در کودکان محدود و کنترل شوند.

فواید جویدن آدامس بدون قند برای کودکان

آدامس‌های بدون قند می‌توانند فواید بسیاری برای سلامت دهان و دندان کودکان داشته باشند که این مزایا به‌ویژه با استفاده از مواد شیرین‌کننده‌ای مانند زایلیتول بیشتر می‌شوند. قند موجود در آدامس‌های حاوی قند توسط باکتری‌ها به اسید در محیط دهان تبدیل می‌شود؛ این مسئله باعث تسریع پوسیدگی دندان‌های کودکان می‌شود. درحالی‌که باکتری‌ها معمولا نمی‌توانند شیرین‌کننده‌های دیگر مانند زایلیتول را تجزیه کنند؛ بنابراین، با مصرف آدامس بدون قند، دهان اسیدی نمی‌شود و سلامت دندان‌ها حفظ می‌شود.

از دیگر فواید جویدن آدامس بدون قند برای کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تقویت عضلات فک
• افزایش تولید بزاق و کمک به بهداشت دهان
• تقویت مینای دندان
• کاهش بوی بد دهان
• حفظ سلامت لثه‌ها

میزان مجاز مصرف آدامس برای کودکان

از نظر سنی، مصرف آدامس در کودکان زیر چهار سال (و در برخی منابع 5 سال) ممنوع است و در سنین بالاتر باید با نظارت والدین باشد. از نظر مدت زمان، به طور کلی توصیه می‌شود تا مصرف آدامس توسط کودک به روزی یک بار و هربار 15 تا 20 دقیقه محدود شود. این میزان به اندازه‌ای است که فوایدی مانند افزایش بزاق و کاهش بوی بد دهان را فراهم کند، بدون آنکه به عضلات یا مفاصل فکی فشار اضافه وارد کند یا مشکلات گوارشی ایجاد کند.

راهنمایی والدین هنگام خرید آدامس برای کودکان

هنگام خرید آدامس برای کودکان، والدین می‌توانند با دقت در انتخاب نوع آدامس و توجه به ترکیبات آن، سلامت دهان و دندان کودکان را بهتر تضمین کنند. از جمله نکات کاربردی در خرید آدامس برای کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• از آدامس‌های بدون رنگ‌های مصنوعی یا طعم‌دهنده‌های شیمیایی استفاده کنید. شیرین‌کننده‌هایی مثل آسپارتام برای سلامت انسان مضر هستند و از آدامس‌های حاوی این نوع شیرین‌کننده‌ها برای کودکان خود استفاده نکنید.
• از آدامس‌های بسیار چسبنده دوری کنید، چون ممکن است به دندان‌های کودکان، به‌ویژه دندان‌های دارای ارتودنسی، بچسبند و به آنها آسیب بزنند.
• آدامس‌های کوچک که بسته‌بندی تکی دارند را انتخاب کنید تا مصرف کودک خود را راحت‌تر کنترل کنید.
• به برچسب سنی و محدودیت‌های مصرف که روی بسته‌بندی آدامس درج می‌شوند توجه کنید.
• همیشه تاریخ انقضای آدامس را بررسی کنید تا از آدامس خراب و بی‌کیفیت استفاده نکنید.
• از آدامس‌های بدون قند و حاوی زایلیتول استفاده کنید تا خطر پوسیدگی دندان کاهش یابد.

مواد غذایی تقویت‌کننده دندان و لثه کودکان

برخی مواد غذایی می‌توانند باعث تقویت دندان و لثه‌ی کودکان شده و احتمال مشکلات مرتبط با دهان و دندان‌ها در بزرگسالی را کاهش دهند. رعایت نکات زیر در وعده‌ی غذایی کودکان می‌تواند به تقویت دندان و لثه‌ی آنها منجر شود:

• مصرف لبنیات را افزایش دهید. لبنیات منبع غنی کلسیم و فسفر هستند که برای تقویت مینای دندان ضروری‌اند. پنیر را در وعده‌ی غذایی خود قرار دهید، از جمله پنیرهای قدیمی (مانند پنیر چدار)؛ زیرا باعث ترشح بزاق اضافه در دهان کودک می‌شود.
• سبزیجات برگ‌سبز مانند اسفناج و کلم حاوی کلسیم و مواد معدنی مهم هستند که به استحکام دندان‌ها و سلامت لثه کمک می‌کنند. فیبر بالای این سبزیجات همچنین ترشح بزاق را تحریک کرده و باکتری‌های دهان را کاهش می‌دهد.
• ویتامین D به جذب بهتر کلسیم در بدن کمک می‌کند و در نتیجه به استحکام دندان‌ها کمک می‌کند. ماهی سالمون و تخم‌مرغ منابع خوبی از این ویتامین هستند.
• میوه‌های آبدار مانند هندوانه، هلو، خربزه و خیار را جایگزین میان‌وعده‌های قندی کودک (مانند تنقلات) کنید. برخی میوه‌ها مانند کشمش و موز به دلیل قند بالا می‌توانند باعث آسیب دندان‌های کودک شوند؛ بنابراین بعد از مصرف این میوه‌ها کودک را تشویق به مسواک زدن کنید.
• اگر کودک شما می‌خواهد مواد غذایی قندی و شیرین مصرف کند، بهتر است آن را همراه یا بلافاصله پس از وعده‌ی غذایی اصلی مصرف کند؛ زیرا بزاق دهان در این زمان بیشتر ترشح می‌شود.
• مصرف خوراکی‌های سفت و چسبنده مانند انجیر خشک، کشمش، کلوچه، پاستیل، شکلات و ... را کم کنید و پس از مصرف آنها، کودک خود را تشویق به مسواک زدن کنید.

سوالات متداول

آیا آدامس جویدن می‌تواند به تمرکز کودکان کمک کند؟

در برخی کودکان ممکن است جویدن آدامس به بهبود تمرکز کمک کند؛ از طرفی ممکن است به یک عادت نامناسب تبدیل شود و کودک تمرکز بیش از اندازه‌ای روی جویدن آدامس پیدا کند. بنابراین رعایت اعتدال در مصرف آدامس برای کودکان ضروری است.

آیا آدامس‌های طبیعی گزینه‌های مناسبی برای کودکان هستند؟

آدامس‌های طبیعی از نظر ترکیبات خود می‌توانند انتخاب سالم‌تری نسبت به آدامس‌های شیمیایی باشند، اما ممکن است برخی کودکان به ترکیبات موجود در آدامس طبیعی حساسیت داشته باشند. علاوه بر این، زمان مصرف آدامس‌های طبیعی نیز در کودکان باید محدود باشد.

آیا جویدن آدامس می‌تواند در کاهش استرس کودکان مؤثر باشد؟

بله، جویدن آدامس می‌تواند اثر آرامش‌بخشی داشته باشد، اما نباید به عنوان یک روش اصلی برای کاهش استرس در کودکان استفاده شود.

آیا آدامس جویدن بعد از غذا می‌تواند به بهداشت دهان کودکان کمک کند؟

برخی پژوهش‌ها بیانگر تاثیرات مثبت جویدن آدامس پس از غذا هستند. این کار باعث تولید بزاق بیشتر شده و به شستشوی دهان کمک می‌کند؛ اما نباید جایگزین مسواک یا نخ دندان شود.

آیا جویدن آدامس به کاهش اشتهای کودکان کمک می‌کند؟

این موضوع بیشتر در بزرگسالان مشاهده می‌شود؛ اما مصرف آدامس در کودکان اثر قابل‌توجهی روی اشتها ندارد و نمی‌توان از آن به عنوان راهی برای کاهش اشتها استفاده کرد.

نتیجه‌گیری

در نهایت، جویدن آدامس در کودکان مانند بسیاری از عادات دیگر، دارای فواید و معایب خاص خود است. جویدن آدامس در کودکان می‌تواند به تقویت عضلات فک و بهداشت دهان کمک کند، اما استفاده‌ی بیش از حد یا مصرف آدامس‌های نامناسب ممکن است به مشکلات دندانی و گوارشی در کودکان منجر شود. والدین باید با توجه به نکات مطرح‌شده در این مقاله، میزان مصرف آدامس فرزندشان را کنترل کنند و در انتخاب نوع آن دقت داشته باشند تا سلامت دهان و دندان کودک تضمین شود.

• رابطه مکیدن انگشت و رویش دندان در کودکان
  تاریخ انتشار : 1402-11-08تاریخ بروز رسانی : 1403-08-20


• تأثیر پستانک و شیشه شیر بر سلامت دندان های کودکان
  تاریخ انتشار : 1403-09-25تاریخ بروز رسانی : 1403-10-08


• اهمیت معاینات دوره ای و چکاپ در دندانپزشکی کودکان
  تاریخ انتشار : 1402-10-16تاریخ بروز رسانی : 1403-08-20


• راهنمای کامل آموزش و شروع مسواک زدن در کودکان
  تاریخ انتشار : 1403-01-19تاریخ بروز رسانی : 1403-08-20


• برای چه کودکانی می توان از بیحسی در دندانپزشکی استفاده کرد؟
  تاریخ انتشار : 1402-06-26تاریخ بروز رسانی : 1403-10-02