بیماریهای دهان و دندان در کودکان و راهکارهای پیشگیری از آن

حفظ سلامت دهان و دندان در کودکان، امری ضروری و مفید است. بخشی از شایع ترین بیماریهای عفونی، بیماریهای دهان و دندان است. تغییر در عادت‌ها و رژیم غذایی، رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان و بی توجهی به سلامت دندان‌ها از مهمترین عوامل بروز بیماری های دهان و دندان است. کودکان به دلیل سن پایین قادر به رعایت بهداشت دهان و دندان های خود نیستند و بیشتر از بزرگسالان ممکن است درگیر انواع مختلف بیماری دهان شوند. لازم است والدین در سال های اولیه زندگی کودک خود، توجه ویژه ای به سلامت دهان و دندان های او داشته باشند و علاوه بر رعایت توصیه های بهداشتی، مراجعه منظم به دندانپزشک (هر شش ماه یکبار) را در برنامه چکاپ های پزشکی کودک خود قرار دهند. هر‌چه در سنین پایین‌تر، روش‌های درست حفظ بهداشت دهانی را بیاموزید، در آینده هزینه کمتری برای درمان دندان‌ها پرداخت خواهید کرد.

شایع ترین بیماری های دهان و دندان در کودکان

از جمله رایج ترین بیماری های دهان و دندان که ممکن است کودکان به آن مبتلا شوند عبارتند از:

• شکستن و ترک خوردن دندان کودک
• پوسیدگی دندان کودک
• بیماری های لثه
• سرطان دهان
• بوی بد دهان کودک
• تغییر رنگ دندان کودک
• آبسه دندان
• برفک دهان کودک
• تبخال دهان کودک
• آفت دهان

دلایل بروز بیماری دهان و دندان

علل مختلف ایجاد بیماری‌های دهان و دندان در کودکان عبارتند اند از:

• دیابت

دیابت نیز می‌تواند باعث بروز بیماری‌های دهان و دندان در کودکان شود. بیماری لثه در کودکان دیابتی به علت افزایش قند خون و کاهش دفاع‌های بدن در مقابل عفونت‌ها بیشتر از دیگر کودکان است. همچنین بیماری پریودنتال یا عفونت لثه در کودکان دیابتی نیز رایج است. این بیماری می‌تواند باعث ریزش دندان‌ها و خراشیدگی‌های دائمی در دندان‌ها شود.

• روده

در کودکان، بروز بیماری‌های روده نیز می‌تواند باعث بروز بیماری‌های دهان و دندان شود. عفونت‌های روده می‌توانند باعث کاهش سطح فلورای باکتریایی در دهان شوند، که باعث بروز بیماری‌های لثه و پوسیدگی دندان می‌شوند.

• بیماری‌های ریه

بیماری‌های ریه مانند آسم، بیماری‌های شدیدی هستند که می‌توانند باعث بروز مشکلات دهان و دندان در کودکان شوند. بیماری‌های ریه می‌توانند باعث کاهش سطح اکسیژن در بدن شوند، که باعث بروز عفونت‌های دهانی می‌شوند.

• عدم مراقبت مناسب دهان و دندان

تجمع باکتری‌ها به‌خاطر عدم رعایت بهداشت دهانی به‌ مرور زمان باعث ترشح اسید مخرب و فرسایش مینای دندان می‌شود. بزاق دهانی و محیط آلوده دهان کودک، ایجاد پلاک دندان، بی‌توجهی و عدم مراجعه به دندانپزشک هم می‌توانند علل پوسیدگی دندان اصلی در کودکان باشند.

دلایل تغییر رنگ دندان کودکان

• تغییر رنگ دندان دلایل مختلفی دارد که این تغییررنگ نشانه بروز یک مشکل خاص است.
• یکی از اصلی‌ترین دلایل تغییر رنگ دندان در کودکان، صحیح مسواک نزدن آنها است که این اتفاق سبب تجمع باکتری‌ها در دهان شده و در نتیجه باعث پوسیدگی دندان کودکان می‌شود.
• مصرف نوشابه‌های گازدار و آبمیوه‌های دارای قند نیز باعث پوسیدگی دندان می‌شود، همچنین اگر پستانک نوزادان را به مایعات شیرین مثل عسل آغشته کنید سبب ایجاد میکروب در دهان شده و احتمال تغییر رنگ در دندان‌هایشان را افزایش می‌دهد.
• مصرف بعضی از دارو‌ها نیز باعث تغییررنگ دندان‌ در کودکان می‌شود.
• داروی تتراسایکلین و بعضی از آنتی بیوتیک‌ها که اگر توسط مادر‌های باردار مصرف شوند سبب تغییر رنگ دندان‌ در کودکان می‌شود حتی اگه توسط کودک استفاده نشود.
• برخی بیماری های مادر زادی مثل نقص تشکیل مینای دندان، باعث می‌شود فرورفتگی‌ها و شیار‌هایی روی دندان ایجاد شود که در نتیجه باعث زرد یا قهوه‌ای شدن دندان می‌شود.
• ضربه خوردن یا شکستگی دندان باعث می‌شود به عصب یا خون‌ رسانی دندان صدمه وارد شود و با گذشت زمان ممکن است دندان به رنگ خاکستری تغییر رنگ پیدا کند.
• استفاده مداوم از مواد غذایی دارای رنگدانه‌ نیز رنگ اصلی دندان را تغییر می دهند.
• پوسیدگی دندان یکی دیگر از عواملی است که باعث تغییر رنگ دندان در کودک می‌شود. فرق پوسیدگی و تغییر رنگ دندان به میزان تغییر رنگ و همچنین میزان پوسیدگی بستگی دارد و هر چه پوسیدگی بیشتر باشد میزان تیرگی و تغییر رنگ نیز بیشتر خواهد بود.

چگونه از بروز عفونت و بیماری دندان کودک جلوگیری کنیم؟

برای جلوگیری از عفونت دندان می توانید از روش های زیر استفاده کنید:

• رژیم غذایی سالم:

رژیم غذایی سالم می تواند از پوسیدگی و عفونت دندان در کودکان جلوگیری کند. برخی از غذاها و نوشیدنی ها که دارای قند زیاد هستند همچون شکر، نوشابه و غذاهای چسبنده می تواند باعث بروز عفونت در دندان کودکان شود. توصیه می شود کودکتان غذاهای سالم همچون سبزیجات و میوه‌ها، و نوشیدنی‌هایی مانند آب و شیر مصرف کند.

• استفاده مرتب از مسواک و نخ دندان:

والدین باید به کودکان خود استفاده مرتب از مسواک و نخ دندان را بیاموزند. استفاده دو بار از مسواک و نخ دندان در روز و همچنین استفاده از دهانشویه و یا محلول های شستشوی دهان از بروز عفونت دندان جلوگیری می کند.

• معاینه منظم توسط دندانپزشک:

معاینه منظم توسط دندانپزشک یک جزء مهم از مراقبت های دندانی و فکی است. بازه زمانی معاینه ها بسیار مهم است؛ زیرا در این بازه ها، کودکان در حال رشد هستند و فک و دندان آنها نیز در حال تکامل می باشد. این معاینات به دندانپزشک این امکان را می دهد تا رشد فک و دندان های کودک را بررسی کرده و اگر الگوی رشد نرمال نباشد، مسئله را تشخیص داده و اقدامات درمانی مناسب را برای بهبود وضعیت انجام دهد. معاینه منظم توسط دندانپزشک به شما اطمینان می دهد که سلامت دهان و دندان های کودک شما حفظ می شود.

آیا بیماری دهان و دندان به خودی خود درمان می شود؟

اگر به هر کدام از بیماری های دهان و دندان مبتلا شدید، سریعاً به دنبال درمان آن باشید تا از بروز مشکلات حادتر جلوگیری کنید.

تغییر رنگ دندان کودک یکی از رایج ترین بیماری های دهان و دندان

سبک زندگی، عوامل مادرزادی و توجه نکردن به بهداشت دهان و دندان جزء مهمترین دلایل تغییر رنگ دندان ها در کودکان و ایجاد این نوع شایع از بیماری دهان در کودکان است. والدین می توانند با ایجاد تغییر در هر کدام از موارد ذکر شده و مراجعه منظم به دندانپزشک کودکان، از این بیماری شایع پیشگیری کرده یا آن را رفع کنند.

انواع بیماری های لثه در کودکان

1. ژنژیویت مزمن : این بیماری لثه در اثر رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان یعنی استفاده نکردن از نخ دندان و مسواک نزدن ایجاد شده و نشانه های آن خونریزی، التهاب و قرمز شدن لثه است. در این مرحله با رعایت کردن بهداشت دهان و دندان این عارضه به راحتی برطرف می شود و در صورت رعایت نکردن آن باعث پیش روی بیشتر بیماری و جمع شدن پلاک ها و جرم بر روی دندان شده و مرحله بعدی از پیشرفت بیماری یعنی پریودنتیت را ایجاد می کند.
2. پریودنتیت تهاجمی : اگر ژنژیویت درمان نشود به فاز بعدی بیماری لثه می رویم که پریودنتیت می باشد. پریودنتیت تهاجمی حتی ممکن است کودکانی که به ژنژیویت مبتلا نشده اند را نیز درگیر کندکه معمولاً دندان های آسیاب اول و پیشین را درگیر می کند. مشخصه این بیماری می تواند تخریب شدید دندان ها و استخوان فک باش. در این عارضه به طور کلی تشکیل پلاک های میکروبی و جرمی بسیار کم است.
3. پریودنتیت تهاجمی عمومی : این عارضه با تجمع پلاک ها و جرم بر روی دندان ها همراه بوده و معمولاً باعث لق شدن دندان و در نهایت از دست رفتن دندان می شود.

تاثیرات ناخن جویدن بر دندان کودکان

• خطر آسیب به دندان‌ها: جویدن ناخن می‌تواند به دندان‌ها آسیب برساند. ناخن‌ها سخت و سنگین نیستند و اگر کودک به آنها فشار بیش از حدی وارد کند، ممکن است به دندان‌ها ضربه وارد شود و خسارت برساند.
• تغییر شکل دندان‌ها: اگر کودک به طور مداوم ناخن بجویده، ممکن است دندان‌هایش تغییر شکل دهند. این اثر می‌تواند به شکل نامناسب شدن دندان‌ها و تأثیرات زیبایی آنها منجر شود.
• خطر عفونت: ناخن‌ها حاوی باکتری‌ها و ویروس‌ها هستند. جویدن ناخن می‌تواند خطر عفونت دهان را افزایش دهد و به ویژه در صورتی که ناخن‌ها کثیف باشند.

راه های درمانی بیماری های دهان و دندان در کودکان

• درمان‌های فلوراید
• آنتی بیوتیک‌ها
• پرکننده‌ها، تاج‌ها و درزگیرها
• عصب‌کشی
• پروبیوتیک‌ها
• تغییر عادات روزانه