فاصله بین دندان های کودکان و روش های درمان

فاصله بین دندان‌های کودکان یکی از مسائلی است که ممکن است در دوران رشد و تکامل دندان‌ها به وجود آید و برای والدین نگران کننده باشد. این فاصله‌ها ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شوند، از جمله عوامل ژنتیکی، عادات دهانی نادرست، یا اختلالات در ساختار دهان و فک. تاثیرات این فواصل می‌تواند از نظر زیبایی دندانی تا عملکردی متفاوت باشد و در برخی موارد می‌تواند تأثیرات روانی و اجتماعی نیز داشته باشد. به صورت طبیعی فاصله میان دو دندان مجاور در قسمت جلویی فک یعنی دندان‌های ثنایا و نیش بین 3 الی 4 میلی‌ متر است و این فاصله برای دندان‌های خلفی یعنی آسیاب اول و آسیاب دوم حدودا بین 5 الی 8 میلی‌متر است، زمانی که این میزان فاصله از مقدار طبیعی بیشتر شود عارضه فاصله میان دندان‌ها یا دیاستما شکل می‌گیرد. در این مقاله، به بررسی علل ایجاد فاصله بین دندان‌های کودکان، تأثیرات آن بر سلامت دهان و دندان، و معرفی روش‌های مختلف درمان این فاصله‌ها پرداخته خواهد شد. علاوه بر این، فرآیند درمان این مشکلات و نکاتی که والدین باید به آن توجه داشته باشند، به طور جامع مورد بررسی قرار خواهد گرفت تا اطلاعات لازم برای انتخاب بهترین گزینه درمانی و حفظ سلامت دهان و دندان کودکان فراهم شود.

علل و دلایل فاصله بین دندان ها

• عوامل ژنتیکی
• عوامل رشد و تکامل
• عادات دهانی نامناسب (مکیدن انگشت، استفاده از پستانک)
• اختلالات در ساختار دهان و فک
• از دست دادن زودرس دندان‌های شیری
• بیماری‌های بافت لثه و دندان

تاثیرات فاصله بین دندان‌ها بر سلامت دهان و دندان

• تاثیرات زیبایی

وجود فاصله بین دندان ها می‌تواند باعث ظاهر ناجور و غیرطبیعی دهان شود. این موضوع می‌تواند باعث کاهش اعتماد به نفس و ناراحتی شود.

• تاثیرات عملکردی

فاصله بین دندانی همچنین می تواند باعث مشکلاتی در عملکرد دهان شود. مثلاً در صحبت کردن و جویدن غذا مشکلاتی به وجود آید و راحتی کودکان را در انجام فعالیت‌های روزمره مختل کند.

• تاثیرات روانی و اجتماعی بر کودک

ممکن است کودک به دلیل ظاهر دندان‌های خود در موقعیت‌های اجتماعی احساس خجالت کنند و از لبخند زدن یا صحبت کردن پرهیز کنند. مشکلات زیبایی و عملکردی مرتبط با فاصله بین دندان‌ها می‌تواند بر کیفیت زندگی کودک تأثیر منفی بگذارد.

زمان مناسب برای مداخله و درمان

• تشخیص زودهنگام

کودکان تا زمانی که دندان شیری دارند، حتی اگر بین دندان هایشان فاصله باشد چندان اهمیت ندارد؛ اما بهتر است از سن هفت سالگی کودک خود را نزد متخصص ارتودنسی ببرید تا تحت معاینه قرار گیرد.

مراحل مختلف رشد و توسعه دندان‌ها

زمان طبیعی برای شروع رویش دندان شیری در اکثر کودکان بین 4 تا 7 ماهگی می‌باشد. البته زمان رویش، در همه کودکان یکسان نمی‌باشد. ممکن است در بعضی کودکان زودتر از این زمان (3 ماهگی) و یا دیرتر از این زمان (پس از یک سالگی) اتفاق افتد که این موضوع امری کاملا طبیعی می‌باشد. معمولا اولین دندان شیری رویش یافته دندان پیشین میانی فک پایین می‌باشد. رویش دندان‌های شیری معمولا تا پایان سه سالگی کامل می‌شود و در این سن کودک 20 دندان شیری رویش یافته دارد. اگرچه زمان رویش متفاوت می‌باشد؛ ولی ترتیب رویش دندان‌های شیری معمولا به صورت زیر است:

• دو دندان پیشین میانی فک پایین معمولا اولین دندان رویش یافته می‌باشند و عموما بین 6 تا 10 ماهگی اتفاق می‌افتد.
• رویش دو دندان پیشین میانی فک بالا که معمولا بین 8 تا 13 ماهگی اتفاق می‌افتد.
• سپس دندان‌های پیشین کناری فک بالا و پایین معمولا بین 8 تا 16 ماهگی رویش می‌یابند که در بیشتر موارد دندان‌های فک پایین تمایل به رویش زودتر دارند.
• دندان‌های آسیاب اول شیری فک پایین و بالا معمولا بین سن 13 تا 19 ماهگی رویش می‌یابند.
• دندان‌های نیش شیری فک بالا و پایین معمولا بین سن 16 تا 23 ماهگی رویش می‌یابند.
• و نهایتا دندان‌های آسیاب دوم شیری بین سن 25 تا 33 ماهگی رویش می‌یابند.

ایجاد فاصله بین دندان‌های شیری یک فرآیند کاملاً طبیعی است و در اکثر نوزادان فاصله بین دندان‌ها بعد از مدتی برطرف می‌شود.

روش‌های درمان غیرتهاجمی فاصله بین دندان‌ها

• استفاده از ارتودنسی پیشگیرانه

ارتودنتیست پس از معاینه و بررسی اندازه دندان ها و موقعیت آنها نسبت به هم و همچنین بررسی وضعیت فک کودک، در صورت لزوم با استفاده از روش های درمانی موجود اقدام به درمان و بستن این فاصله می نماید. در روش ارتودنسی، متخصص ارتودنسی بریس هایی را بر روی دندان ها نصب می کند. این بریس ها فشار هایی را به دندان ها وارد می کنند که موجب جابجایی و قرار گرفتن آنها در موقعیت صحیح خود می شوند و به این ترتیب پس از مدت زمانی فاصله بین دندان ها بسته می شود. مدت زمان درمان ارتودنسی به میزان شکاف ها و ناهنجاری های فکی و دندانی بستگی دارد و می تواند از چند ماه تا چند سال طول بکشد.

• مشاوره و آموزش به والدین و کودکان

پس از معاینه دندان کودک، متخصص با والدین در مورد این روش درمانی و مزایا و معایب هر روش صحبت خواهد کرد. متخصصین ارتودنسی به کودکان و والدین آنها در مورد اقدامات بهداشتی دهان و دندان در طول درمان آموزش می دهند و به حفظ سلامت دهان در طول فرآیند کمک می کنند.

روش‌های درمان تهاجمی فاصله بین دندان‌ها

• استفاده از بریس‌های دندانی

برای درمان فاصله دندان از بریس استفاده می شود که یک درمان رایج می باشد. بریس ها دارای سیم ها و براکت هایی هستند که به دندان ها فشار وارد می کنند و آنها را به آرامی به هم می رسانند تا فاصله ایجاد شده را از بین ببرند. بریس ها در انواع نامرئی یا متحرک نیز ممکن است برخی از موارد دیاستما را برطرف کنند.

• استفاده از الاینرهای شفاف

الاینر یک وسیله ارتودنسی است از جنس پلاستیک و شفاف است. الاینر یک نوع ارتودنسی متحرک محسوب می شود یعنی این که بیمار دستگاه ارتودنسی را خودش روی دندان ها قرار می دهد و هر زمان بخواهد می تواند آن را بردارد. شکاف های کوچک را می توان با الاینرهای شفاف ارتودنسی درمان کرد؛ اما اگر فاصله دندانی بزرگ باشد، الاینرها ممکن است نیروی کافی برای جمع کردن دندان ها به اندازه لازم را نداشته باشند.

• درمان‌های جراحی (در موارد شدید)

اگر دیاستم دندان در اثر بزرگ بودن بیش ‌ازحد بافت فرنوم لبی ایجاد شده باشد. دندانپزشک ممکن است برای بستن فاصله بین دندان ها جراحی فرنکتومی (روشی برای برداشتن بافت اضافی) را توصیه کند. جراح دندانپزشک پس از بی‌حسی موضعی به کمک لیزر یا تیغ جراحی، نوار بافت اضافی لبی را برداشته و سپس بافت‌های باقی را به ناحیه مناسب بخیه می‌زند.

مراحل و فرایند درمان فاصله بین دندان‌ها

برای تشخیص دقیق علت و انتخاب بهترین روش درمانی برای فاصله بین دندان‌ها، مشاوره با دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی ضروری است. این متخصصان می‌توانند با بررسی وضعیت دهان و دندان‌های شما، برنامه درمانی مناسبی را پیشنهاد دهند. درمان فاصله بین دندان‌ها بسته به علت، میزان و محل فاصله و نیازهای فردی بیمار متفاوت است. روش‌های درمانی مانند ارتودنسی، باندینگ دندانی، ونیرها و ایمپلنت‌ها می‌توانند به اصلاح فاصله بین دندان‌ها کمک کنند و عوارض ناشی از آن را کاهش دهند.

مراقبت‌های پس از درمان و حفظ نتایج

• بعد از خوردن هر غذا با استفاده از مسواک و نخ دندان مناسب برای دندان های ارتودنسی شده می توان از فعالیت اسیدهای مخرب و فعالیت میکروبها ی تولید شده جلوگیری کرد .
• حداقل دو بار در روز از مسواک نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید و نخ دندان استفاده نمایید.
• شستن دندان ها با دهان شویه حاوی فلوراید به پیشگیری از پوسیدگی دندان ها کمک شایانی می کند.
• غذاهای نرم و غیر جویدنی بهترین غذاها در حین استفاده از بریس‌ها می‌باشند. این غذاها نه تنها کمتر موجب آسیب‌دیدگی بریس‌ها می‌شوند بلکه احتمال ایجاد درد برای دندان‌های حساس نیز کاهش پیدا می‌کند.
• طبق توصیه دندانپزشک به مطب مراجعه کنید تا میزان پیشرفت درمان و احتمال بروز عوارض جانبی بررسی شود.
• مراجعه منظم به دندانپزشک، طی درمان نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

سوالات متداول والدین

• آیا فاصله بین دندان‌های کودک نیاز به درمان دارد؟

فاصله بین دندانها در کودکان در صورتی که مشکلی ایجاد کرده باشد باید درمان شود.

• چه زمانی باید به متخصص ارتودنسی مراجعه کرد؟

برای درمان فاصله میان دندان‌ها یا دیاستما بهتر است زمانی اقدام کرد که تمامی دندان‌های دائمی استخوان فک بالا و پایین رشد کرده و در موقعیت ثابت خود قرار گرفته باشند؛ اما در صورتی که زائده فرنوم دلیل اصلی ایجاد عارضه دیاستما باشد می‌توان قبل از رشد کامل دندان‌های دائمی با کمک جراحی و ارتودنسی برای درمان دیاستما اقدام کرد.

• آیا درمان فاصله بین دندان‌ها دردناک است؟

درد ارتودنسی در هر فرد با فرد دیگر متفاوت است و مهمترین عامل آن هم نوع مشکل و شدت آن و سپس نوع درمان در نظر گرفته شده برای فرد می‌باشد. از آنجایی که استفاده از باندهای ارتودنسی موجب حرکت دندان‌ها می‌شوند ممکن است با درد توام باشند. استفاده از داروهای بیحسی موضعی راهکاری بسیار ساده برای تسکین درد ارتودنسی است.

نتیجه‌گیری

فاصله بین دندان‌ها که به آن دیستما یا فاصله بین دندانی گفته می‌شود، می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. این دلایل شامل عوامل ژنتیکی، عادت‌های رفتاری، مشکلات دهان و دندان و سایر شرایط مرتبط با سلامت دهان و دندان است. این فاصله ها معمولاً بسته می‌شود؛ اما اگر بسته نشد ممکن است کودک شما برای بستن آن به کمک دندانپزشک نیاز داشته باشد. وجود فاصله بین دندان ها نه تنها باعث ایجاد گیر غذایی و در نتیجه پوسیدگی دندان ها می شود بلکه باعث به هم ریختگی و نامرتبی دندان ها نیز می شود. بستن فاصله بین دندان ها موجب افزایش اعتماد به نفس و همچنین بهبود عملکرد دندان ها هنگام غذا خوردن و صحبت کردن می شود. مهم است که قبل از انتخاب هر روش درمانی، با دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی مشورت کنید. آنها می‌توانند با بررسی دقیق وضعیت دهان و دندان‌های شما، بهترین راه‌حل را بر اساس نیازها و شرایط خاص شما پیشنهاد دهند.

• تاثیر قطره آهن روی پوسیدگی دندان کودکان
  تاریخ انتشار : 1403-06-16تاریخ بروز رسانی : 1403-06-22


• عوارض درمان نشدن بیماریها و مشکلات دهان و دندان کودکان
  تاریخ انتشار : 1403-02-29تاریخ بروز رسانی : 1403-03-26


• هیپوپلازی یا ضعف و نقص مینای دندان در کودکان
  تاریخ انتشار : 1402-11-04تاریخ بروز رسانی : 1402-11-09


• اهمیت و روشهای فلوراید تراپی برای دندانهای کودکان
  تاریخ انتشار : 1403-05-25تاریخ بروز رسانی : 1403-07-08


• بررسی علل، پیشگیری و درمان فلوروزیس دندانی در کودکان
  تاریخ انتشار : 1403-06-05تاریخ بروز رسانی : 1403-07-08