علت بکارگیری بیهوشی و آرام بخشی در دندانپزشکی کودکان غیرهمکار

در کودکی که تعداد زیادی دندان پوسیده و عفونی دارد، باقی ماندن این عفونت‌ها علاوه بر ایجاد مشکل برای غذا خوردن کودک، می‌تواند باعث آسیب به جوانه دندان دائمی زیرین، گسترده شدن عفونت‌ها از حفره دهان و انتقال به گردش خون شود. از طرفی اگر کودک توانایی همکاری در درمان دندانپزشکی را نداشته باشد، انجام درمان با اجبار و کنترل فیزیکی می‌تواند در کودک مشکلات روحی و روانی زیادی را ایجاد کند و ترس دندانپزشکی را در کودک برای همیشه ماندگار کند. زمانی که کودک نمیتواند به هر دلیلی همکاری لازم را با دندانپزشک داشته باشد، درمان تحت بیهوشی به او پیشنهاد میشود تا درمان های دندانپزشکی انجام شود و کودک دچار آبسه، عفونت و مراحل پیچیده تر نشود. بیهوشی در دندانپزشکی کودکان از اهمیت بسزایی برخوردار است. کودکان به دلیل ویژگی‌ های فیزیولوژیکی و رفتاری خود، نیاز به روش‌ های خاص و متفاوتی برای اجرای بیهوشی دارند. با پیشرفت تکنولوژی و علم پزشکی، روش‌ های نوین بیهوشی در دندانپزشکی کودکان نیز توسعه یافته‌ اند. روش‌ های نوین بیهوشی در دندانپزشکی اطفال تأکید بر کاهش اضطراب کودکان، افزایش امنیت و کارایی درمان و بهبود تجربه کودکان از دندانپزشکی دارند.

چرا برای کودک غیرهمکار در دندانپزشکی باید از آرام‌بخش یا بیهوشی استفاده‌ کرد؟

در مورد کودکان غیرهمکار که چندین دندان خراب در دهان کودک وجود دارد، درمان دندانپزشکی تحت بیهوشی عمومی امن ترین روش ممکن می باشد؛ چراکه درمان با توسل به زور بر روی صندلی دندانپزشکی منجر به موارد زیر می شود:

• کاهش دقت و کیفیت استاندارد درمان ارائه شده
• خطرات حین درمان ( مانند پریدن مواد در گلو، زخم شدن لب و زبان و …)
• نتایج ناخوشایند روحی روانی ( مانند اختلالات اضطرابی، شب ادراری، اختلال خواب و ترس همیشگی از محیط پزشکی و دندانپزشکی)

مزایای دندانپزشکی تحت بیهوشی در کودکان

1. بزرگترین مزیت این است که کودک در حین درمان با حرکات خود باعث آسیب رسیدن یه خود، دستگاه ها و دندانپزشک نمی شود.
2. از دیگر مزایای دندانپزشکی تحت بیهوشی میتوان به این مسئله اشاره کرد که تمامی مراحل دندانپزشکی در یک جلسه انجام میشود.
3. سایر درمان های پزشکی مانند رادیوگرافی دندان و...با آرامش انجام می شود.

شرایط استفاده از بیهوشی در دندانپزشکی کودکان

شرایطی که استفاده‌ از آرام‌بخش یا بیهوشی، روش انتخابی کنترل کودک است:

• کودکی که عدم همکاری، ترس و اضطراب و مقاومت بسیار بالایی دارد و یا ارتباط ‌پذیر نیست و از طرفی نیا‌ز‌های‌ درمانی مهمی دارد.
• کودک با مشکلات خاص فیزیکی، ذهنی و یا شرایط پزشکی که سبب می‌شود کودک قادر به همکاری با دندانپزشک نباشد.
• کودکانی که امکان بی‌حسی موضعی در آنها، به علت عفونت‌ حاد، آلرژی و … وجود نداشته باشد.

انواع بیهوشی برای دندانپزشکی کودکان

چندین آرام بخش دندانپزشکی وجود دارد که دندانپزشک بسته به فرزند شما و روشی که انجام می‌دهد، ممکن است از آنها استفاده کند.

اکسید نیتروژن، که معمولاً به عنوان گاز خنده شناخته می‌شود، پایین‌ترین سطح بی‌حسی است. این ماده با اکسیژن مخلوط شده و از طریق یک ماسک تنفس کوچک وارد بدن می‌شود. این ماده غیر تهاجمی است و هنگامی که کودک شما تنفس اکسید نیتروژن را متوقف می‌کند، این دارو به سرعت تأثیرش از بین رفته و بدن به حالت عادی باز می‌گردد. اکسید نیتروژن، کودک شما را به خواب فرو نمی‌برد؛ ولی به آرامش آن کمک می‌کند.

آرام بخشی خفیف معمولاً به صورت داروهای خوراکی است که فرزند شما بیدار و معمولاً قادر به پاسخگویی عادی و ارتباط کلامی خواهد بود؛ اما ممکن است بر روی حرکت و هماهنگی حرکتی تأثیر بگذارد. در این مورد رفلکس‌ها و عملکردهای تنفسی و قلبی عروقی به هیچ وجه تحت تأثیر قرار نمی‌گیرند، بنابراین نیازی به تجهیزات مانیتورینگ اضافی یا اکسیژن نیست.

آرامبخش متوسط کودک شما را خواب‌آلود می‌کند؛ ولی ارتباط کلامی با مشکلی مواجه نمی‌شود و کودک به سؤالها، پاسخ می‌دهد؛ اما ممکن است نتوانند به طور منسجم صحبت کنند. این نوع آرامبخشی به راحتی قابل برگشت است و بر روی تنفس و عملکرد قلبی عروقی به طور کلی بی‌تأثیر است.

آرام بخش عمیق با استفاده از داروهای داخل وریدی اعمال می‌شود و به این معنی است که کودک شما کاملاً خواب است. آنها ممکن است در پاسخ به تحریک مکرر یا هر درد، کمی حرکت کنند و صداهایی ایجاد کنند؛ اما در یک خواب عمیق قرار دارند. هوشیاری بعد از این نوع آرامبخشی، کمی بیشتر طول می‌کشد و بسیار بعید است که کودک شما هر اتفاقی که در آن زمان افتاده را بخاطر سپرده باشد. گاهی اوقات با استفاده از این نوع داروها عملکرد تنفسی یا قلبی عروقی مختل می‌شود، بنابراین یک فرد متخصص نیز در طول عمل بر روی کودک شما نظارت دارد.

عمیق ترین نوع بیهوشی، بیهوشی عمومی است که با استفاده از داروهای داخل وریدی استفاده می‌شود. در حین بیهوشی عمومی، کودک شما کاملاً خوابیده و قادر به پاسخگویی به هر گونه تحریک از جمله درد نخواهد بود. همچنین کودک شما هیچ یک از مراحل عمل را به یاد نخواهد آورد و پس از عمل نیز باید مدتی بیهوش باشد. در طی این نوع آرامبخشی، کودک شما تحت نظر متخصص بیهوشی قرار می‌گیرد که در مراقبت از افراد تحت بیهوشی عمومی آموزش دیده است. زمان بهبودی پس از بیهوشی عمومی نسبت به سایر انواع بیهوشی‌ها کمی طولانی‌تر است و ممکن است کودک شما در طول عمل به کپسول اکسیژن نیاز داشته باشد.

نحوه بیهوشی کودکان برای دندانپزشکی

در مرحله اول شما باید به دندانپزشک متخصص کودکان مراجعه نمایید و معاینه کامل دندان‌های کودک انجام شود و درمان‌های موردنیاز وی مشخص گردند. سپس دندانپزشک، شما را برای انجام مشاوره‌های لازم نزد پزشک متخصص بیهوشی و پزشک متخصص کودکان خواهد فرستاد. همچنین آزمایشات خون موردنیاز جهت بررسی وضعیت سلامت کودک انجام خواهد شد. پس ‌از آن در روز مورد نظر کودک باید در ساعت مشخص‌شده به‌صورت ناشتا وارد اتاق عمل شود. معمولاً قبل از ورود به اتاق عمل داروهایی به ‌صورت خوراکی یا به‌صورت قطره‌ای که در بینی چکانده می‌شود به کودک داده می‌شود تا آرام ‌بخشی خفیف قبل ورود به اتاق عمل حاصل شود. در اتاق عمل برحسب این‌که قرار است کودک تحت آرام‌بخشی قرار گیرد یا تحت بیهوشی عمومی کارهای دندانی وی انجام گردد، پزشک متخصص بیهوشی و تکنسین بیهوشی با استفاده از داروهای تزریقی داخل وریدی و استفاده از گازهای مختلف کودک را در شرایط موردنظر قرار خواهند داد. سپس دندانپزشک متخصص کودکان کلیه کارهای دندانپزشکی کودک را در یک جلسه انجام خواهد داد و پس از اتمام کار، متخصص بیهوشی داروهای برگشت شرایط بیهوشی یا آرام‌بخشی را به کودک تزریق خواهد کرد و کودک به اتاق ریکاوری منتقل می‌گردد و پس از بیداری کامل وی در بخش مربوطه نزد والدین به مدت دو الی سه ساعت در محیط بیمارستان باقی می‌ماند و پس‌ازآن ترخیص می‌گردد.

مراقبت بعد از بیهوشی دندانپزشکی کودک

مراقبت‌های بعد از بیهوشی از مهمترین نکات این درمان خواهد بود. در ابتدا باید توجه داشته باشید کودک بعد از انجام درمان کمی خواب آلود است و باید کامل از کودک مراقبت کنید تا بعد از چند ساعت اثر داروی بیهوشی، از بین برود. توجه داشته باشید اگر بعد از درمان با بیهوشی کودک دچار خواب آلودگی، کلافگی، حالت لرز و تهوع داشت جای نگرانی نیست و یک امر عادی است که بعد از مدتی تمام می‌شود.

بعد از درمان با توصیه و مشورت متخصص بیهوشی به کودک غذا و مایعات بدهید.

حتماً بعد از درمان کودک باید استراحت کند تا اثرات داروی بیهوشی از بین برود.

اگر کودک دچار مشکلات تنفسی و سردرد شد حتماً با متخصص بیهوشی و متخصص دندانپزشکی کودک خود در ارتباط باشید.

معایب دندانپزشکی تحت بیهوشی در کودکان

یکی از مشکلات بیهوشی عمومی، هزینه بالای آن نسبت به دندانپزشکی عادی است. همچنین بیهوشی اگر به دست افراد غیر متخصص انجام شود، مشکلات جبران ناپذیری برای کودک به همراه خواهد داشت.

عوارض بیهوشی کودکان برای ترمیم دندان

سردرد پس از عمل، حالت تهوع و استفراغ به ویژه اگر خون بلعیده شده باشد از عوارض جزئی بیهوشی عمومی‌برای دندانپزشکی کودکان است. گاهی ممکن است به بافت‌های نرم یا دندان‌های مجاور محل عمل آسیب وارد شود. سرفه و گلودرد پس از کار‌های دندانپزشکی به دلیل لوله گذاری یا تحریک گلو رخ خواهد داد. یکی دیگر از عوارض عمده شامل تنگی نفس در اثر استنشاق مواد خارجی است.

هزینه دندانپزشکی کودکان با بیهوشی

هزینه دندانپزشکی اطفال با بیهوشی بسیار متغیر است و بسته به نوع خدمات دندانپزشکی با بیهوشی دارد. حال اگر این خدمات در بیمارستان انجام شود و با بیهوشی صورت گیرد هزینه انجام آن نیز بیشتر می شود.

• نکاتی در رابطه با ترس والدین از بیهوشی کودک در دندانپزشکی
  تاریخ انتشار : 1402-12-26تاریخ بروز رسانی : 1403-08-20