علل و راهکارهای درمان دندان درد در کودکان

وجود دندان های شیری و حفظ آنها اهمیت بسیار زیادی دارد. این دندان ها از 6 ماهگی کودک شروع به رویش می کنند و بعد از مدتی دندان های دائمی جای آنها را پر می کنند. دندانهای شیری در تغذیه مناسب و رشد کودک نقش مهمی داشته باشند و راهنمای مناسبی جهت رویش دندانهای دائمی می باشند. دندان درد کودکان جزء مشکلات شایعی است که برای والدین نیز تجربه سختی خواهد بود و آنها را نگران و مضطرب می‌کند که می‌تواند به عنوان یکی از نشانه‌های اولیه از دست رفتن دندان‌های شیری کودک باشد. عدم مراجعه به دندانپزشک کودکان و بی توجهی به دندان درد کودکان می‌تواند مشکلات بسیار جدی تری را برای کودک ایجاد کند. نوع درمان دندان درد معمولاً به علائم، سن و سلامت عمومی کودک شما و نیز شدت دندان درد بستگی دارد.

علت دندان درد کودکان

درد دندان در کودکان به دلایل گوناگونی رخ می‌دهد. این دلایل عبارتند از:

• پوسیدگی دندان
• تشکیل پلاک دندانی
• دندان در آوردن
• خالی شدن دندان و نیاز به پر کردن آن
• گیر کردن غذا بین دندان‌ها
• آبسه دندان
• عفونت سینوس‌ها
• دندان شل یا لق شده
• شکستگی، ترک خوردگی و یا آسیب به دندان بر اثر تصادفات
• عفونت دندان. این مورد معمولاً زمانی رخ می‌دهد که یک دندان نهفته سر از لثه بیرون آورده باشد؛ ولی فضای کافی برای رشد در اختیار نداشته باشد.
• وجود مشکلی در سیمکشی‌های دندان‌های ارتودنسی شده

علائم دندان درد در کودکان

در هر کودک ممکن است علائم دندان درد کمی متفاوت باشد؛ اما در ادامه به رایج‌ترین علائم دندان درد اشاره شده است:

• درد دائمی و آزاردهنده دندان
• دردی که با لمس دندان بدتر می‌شود.
• دردی که با خوردن غذاهای گرم یا سرد یا مایعات بدتر می‌شود.
• احساس درد در ناحیه فک
• تب
• بی‌حالی و بی‌قراری کودک

دندان درد شبانه در کودکان

انواع مختلف صدمات دندانی و عفونت دندان می‌تواند موجب احساس دندان درد در کودکان شود. توجه داشته باشید این علائم احتمالی هستند و ممکن است تشخیص منشأ دندان درد در شب کودکان کار راحتی نباشد، بنابراین مراجعه حضوری به دندانپزشک متخصص کودکان ضروری است. دندان درد شبانه ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد و با توجه به دلیل آن مدت زمان و شدت درد متفاوت است. فشار داخلی عروق در حالت درازکش افزایش می‌یابد؛ ولی در حالت ایستاده به علت جاذبه زمین و فشار خون مقدار فشار وارد شده در رگ های ناحیه سر و گردن کمتر است. همین افزایش فشار روی رگ‌های اعصاب محفظه پالپ دندان نیز وارد می‌شود و باعث دندان درد شبانه می‌گردد. درد دندان در اطفال باعث بی‌خوابی شبانه، کابوس و بدخلقی می‌شود که این شرایط برای والدین نیز بسیار سخت خواهد بود.

تشخیص محل دقیق دندان درد در کودکان

بررسی سابقه پزشکی و معاینه دهان و دندان معمولاً منجر به تشخیص دقیق می شود. برخی اوقات نوع خاصی از عکس رادیولوژی موسوم به پری آپیکال و پانورکس (تصاویر اشعه ایکس به صورت پانوراما از دهان و فک ) گرفته می‌شود.

روشهای تسکین درد دندان در کودکان

• نخ دندان کشیدن

اگر مواد غذایی بین دندان های کودک گیر کرده است، کمک کنید نخ دندان بکشد تا بتواند ذرات غذای باقی مانده را از دهان خود خارج کند.

• آبکشی دهان با آب نمک گرم

یک محلول آب نمک گرم درست کنید و به کودکتان بدهید تا آن در دهان خود بچرخاند. برای درمان دندان درد شدید باید آن را روی ناحیه دردناک نگه دارد تا درد کودک تسکین یابد.

• استفاده از کمپرس سرد

کمپرس سرد باعث کاهش درد و ورم کودک می شود. حتی اگر کودکتان ورم ندارد می توانید از آن برای کاهش درد استفاده کنید. کمپرس را 15 دقیقه روی فک بگذارید، سپس به مدت 20 دقیقه بردارید.

• ایبوپروفن یا داروهای مسکن

برای تسکین دندان درد کودک متناسب با سن کودک از دوز مناسب ایبوپروفن استفاده کنید و دارو را مطابق دستور پزشک به وی بدهید. محصولات حاوی بنزوکائین باعث می شود دندان‌ها و بافت اطراف آن به‌طور موقت بی‌حس شود. برای این کار می‌توانید دارو را روی یک پارچه تمیز قرار دهید و بر روی دندان یا ناحیه آسیب دیده بگذارید. چنانچه با انجام کارهای فوق درد کودک تسکین پیدا نکرد می توانید از داروی مسکن استامینوفن (تیلنول) برای کودک استفاده کنید.

پیشگیری از دندان درد در کودکان

همیشه پیشگیری بهتر از درمان بوده و است و اگر والدین دقت و زمان بیشتری را برای کودک خود بگذارند، می‌توانند از درد دندان کودک خود پیشگیری کنند. برای پیشگیری از درد دندان کودکان، والدین باید ابتدا منظم مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را به کودک خود گوشزد کنند.

مراقب تغذیه کودکان باشند و کمتر در برنامه غذایی کودکان از مواد غذایی و نوشیدنی‌های شیرین استفاده کنند. استفاده از محصولات حاوی فلوراید می‌تواند در پیشگیری از پوسیدگی دندان بسیار حائز اهیمت باشد. همچنین مراجعه منظم به دندانپزشک کودکان می‌تواند بسیاری از مشکلات احتمالی را کاهش دهد.

روشهای درمانی دندان درد کودکان

نوع درمان قطعی دندان درد معمولاً به علائم، سن و سلامت عمومی کودک شما و نیز شدت دندان درد بستگی دارد؛ اما به‌طورکلی درمان‌های رایجی که از سوی دندانپزشک انجام می‌شود شامل موارد زیر است:

• تجویز آنتی‌‌بیوتیک‌ها (برای درمان عفونت دندان در کودکان)
• تجویز مسکن برای کنترل درد
• شستشوی منظم دهان کودک با محلول آب‌نمک ولرم
• کشیدن دندان
• تخلیه عفونت چرکی (آبسه) در صورت لزوم
• پرکردن دندان در صورت لزوم
• جراحی برای برداشتن پالپ ملتهب از وسط دندان (روت کانال)

درمانهای خانگی دندان درد کودکان

1. برای حذف هر تکه غذایی که ممکن است بین دندان گیر افتاده و باعث درد شده باشد، از نخ دندان استفاده کنید.
2. حدود یک قاشق چای‌خوری نمک را در یک فنجان کوچک آب گرم مخلوط کنید. از کودک بخواهید دهان خود را با این محلول به مدت 30 ثانیه بشوید و بعد بیزون بریزد. این کار باعث از بین ‌رفتن باکتری‌ها در آن منطقه یا اطراف آن می‌شود و به ترمیم سریع‌تر کمک می‌کند.
3. کمپرس سرد را روی قسمت خارجی گونه کودک خود در نزدیکی ناحیه دردناک یا متورم قرار دهید. اگر کیسه کمپرس ندارید، می‌توانید به‌جای آن یخ را در یک حوله یا پارچه کوچک بپیچید و روی محل قرار دهید. حوله یا کمپرس هر بار به مدت 15 دقیقه و نه بیشتر، روی محل درد بماند.
4. اگر درد ادامه داشته باشد، کودک شما می‌تواند از داروهای ضدالتهاب مانند استامینوفن و ایبوپروفن متناسب با وزن خود استفاده کند.
5. اگر به درمان موضعی نیاز دارید، روغن میخک به‌عنوان یک داروی خانگی و ضدمیکروب و ضدقارچ گزینه خوبی است. روغن میخک را به‌آرامی با پنبه به محل آسیب‌دیده اطراف دندان بکشید تا درد دندان در کودک را به طور موقت تسکین دهد.
6. استفاده موضعی از سیر، چای خشک و عصاره وانیل نیز تا حدودی برای تسکین درد مناسب است.
7. در نهایت اینکه اگر دندان درد بیش از 24 ساعت ادامه داشته باشد، باید کودک را در اولین فرصت به دندانپزشکی برسانید.

برای رفع دندان درد کودک به چه پزشکی مراجعه کنیم؟

در صورتی که کودک شما علائمی از دندان درد داشته باشد، بهتر است به یک دندانپزشک معتمد مراجعه کنید. دندانپزشک می‌تواند علت دندان درد را تشخیص دهد و بهترین درمان دندان درد در کودکان را به شما توصیه کند.