برفک دهان نوزادان؛ علت، علائم، درمان و عوارض

برفک دهانی یکی از مجموعه بیماری های دهان و دندان است که در برخی موارد مشکلاتی را برای فرد به وجود می آورد. ایجاد عفونت باکتریایی ریشه شکل گیری برفک دهانی می باشد و معمولاً در کودکان و نوزادان بیشترین حجم از برفک دهانی مشاهده می شود. برفک دهانی که با نام های پزشکی مانند کاندیدیازیس دهانی یا کاندیدیازیس حفره حلقی نیز شناخته می شود در حالت عادی خطرناک نیست و درمان آن امکان پذیر است. هرچند باید به این نکته توجه داشته باشید که این بیماری در صورت گسترش در نقاط دیگر بدن باعث معضلاتی خواهد شد. به دلیل سیستم دفاعی ضعیف کودکان، در بیشتر موارد بیماری برفک دهانی برای نوزادان و کودکان اتفاق می افتد. رایج ترین راه ابتلا به کاندیدیازیس دهانی در نوزادان نیز انتقال عفونت از مادر به نوزاد چه در زمان زایمان و چه در زمان شیردهی می باشد. در کنار این موارد از طریق محیط نیز ممکن است مخمر عفونت وارد دهان نوزاد شود، مانند وسایلی که کودک به دهان خود می برد و یا پستانک و دندانی کودک که عاملی برای ایجاد آن هستند. با پیشگیری و یا انجام درمان درست در مورد برفک دهانی، امکان ایجاد عوارض خطرناک وجود نخواهد داشت.

علت ایجاد برفک

برفک دهانی نوزاد معمولاً در بدو تولد تشخیص داده می‌شود و به طور کلی، در نوزادان زیر دو ماه شایع‌تر است. علت آن را می‌تواند در فعالیت قارچ کاندیدا در دهان، گلو، روده یا واژن جست‌و‌جو کرد. این قارچ در حالت عادی توسط سایر میکروارگانیسم‌های بدن (باکتری‌های مفید) کنترل می‌شود؛ اما بیمارشدن، مصرف آنتی بیوتیک‌ها و بارداری (به دلیل ایجاد تغییرات هورمونی)، تعادل میکروارگانیسم‌ها را در بدن به هم می‌زند و به کاندیدا اجازه رشد می‌دهد. عفونت ناشی از آن می‌تواند در هنگام زایمان یا قبل و بعد از آن به نوزاد منتقل شود. اگر نوزادی برای مبارزه با عفونت دیگری مجبور به استفاده از آنتی بیوتیک باشد یا سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشد، ممکن است دچار برفک شود. از سوی دیگر، عدم رعایت بهداشت در استفاده از پستانک‌ها یا تمیز و خشک‌نکردن نوک پستان بعد از شیردهی هم می‌تواند در ایجاد، تشدید یا بازگشت عفونت مؤثر باشد.

علائم برفک دهان نوزاد

• لکه‌های سفید روی سقف دهان، داخل لب و روی زبان وجود داشته دارد.
• در زیر قسمت‌های سفید ممکن است بافت قرمزی وجود داشته باشد که به راحتی خونریزی می‌کند.
• ممکن است قرمزی در اطراف لکه‌های سفید ایجاد شود.
• ممکن است لکه‌های ایجاد شده همراه با درد باشد.
• ممکن است گوشه‌های دهان ترک بخورد.
• تکه‌های سفیدی که شبیه شیر هستند؛ اما، نمی‌توان آنها را پاک کرد.
• در صورت عدم درمان، وسعت علائم ایجاد شده افزایش پیدا می‌کند.

روش تشخیص برفک دهان

پزشک احتمالاً با معاینه‌ی ساده‌ی دهان و زبان شما و دیدن برجستگی‌های سفید رنگ می‌تواند برفک دهان را تشخیص دهد. در برخی موارد نیز گرفتن بیوپسی (نمونه) به تشخیص کمک می‌کند. در نظر داشته باشید که بیوپسی شامل برداشتن قسمت کوچکی از ضایعات برجسته در دهان است. نمونه‌ای که به آزمایشگاه فرستاده می‌شود، وجود قارچ کاندیدا در نمونه مورد آزمایش قرار می‌گیرد. ضمناً اگر برفک‌های دهانی در مری نیز دیده شود، پزشک احتمالاً کارهای بیشتری مانند نمونه کشت از گلو یا اندوسکوپی برای تشخیص دقیق انجام خواهد داد.

آیا برفک دهان نوزادان عوارض دارد؟

با پیشگیری و یا انجام درمان درست در مورد برفک دهانی، امکان ایجاد عوارض خطرناک وجود نخواهد داشت؛ اما در شرایطی که سیستم ایمنی فرد ضعیف است و به بیماری خاصی مبتلا است، این امکان وجود دارد که عفونت وارد مری شود و گسترش بیشتری داشته باشد. در برخی موارد نیز قارچ و عفونت با ورود به جریان خون می تواند نواحی حساس بدن فرد مانند قلب، مغز و چشم را تحت تأثیر قرار دهد که یک حالت تهاجمی است و به اسم کاندیدیازیس سیستمیک معروف است. چنین شرایطی باعث اعلام زنگ خطر است و احتمال ایجاد مشکلات اساسی در نقاط تحت تأثیر و حساس مانند چشم وجود دارد.

درمان برفک دهان

از آنجایی که برفک به آسانی به بدن دیگری منتقل می شود، بهتر است مادر و نوزاد هردو باهم درمان شوند. برای درمان عفونت برفک دهان نوزاد، پزشک متخصص اطفال ممکن است مصرف داروهای ضد قارچی مانند نیستاتین را توصیه کند که معمولاً به صورت موضعی روی بخش های داخلی دهان و زبان نوزاد مالیده می شود و پس از حدود 10 روز می تواند عفونت را از بین ببرد. اگر از این داروهای موضعی استفاده می کنید، مطمئن شوید که آن را روی تمام لکه های سفید داخل دهان نوزاد، طبق دستورالعمل پزشک می مالید. در موارد سخت تری که این دارو مؤثر نباشد، می توان از داروی دیگری به نام فلوکونازول (نام تجاری داروی دیفلوکان)، نیز استفاده کرد. فلوکونازول یک خوراکی است که با قطره چکان وارد دهان نوزاد می شود. نوزادانی که به عفونت برفک دهان مبتلا هستند و عفونت قارچی جوش پوشک هم دارند، می توانند با داروهای ضد قارچ دیگری که مختص درمان آن ناحیه طراحی شده اند، تحت درمان قرار بگیرند. چنانچه برفک روی نوک سینه مادر هم وجود داشته باشد، بهتر است از داروها و پمادهای مخصوص ضد قارچ روی سینه ها استفاده کند.

روش‌های پیشگیری از برفک دهان نوزاد

• شستن دست‌ها، اسباب‌بازی‌های نوزاد به طور مرتب
• شستن حوله و لباس‌های نوزاد و مادر
• خشک کردن سینه بعد از شیر دادن به نوزاد
• کاهش مصرف شکر در رژیم غذایی مادر (مطالعات نشان می‌دهد مصرف زیاد گلوکز موجب رشد مخمر کاندیدا می‌شود).
• شستشوی نوک سینه با آب گرم
• قرار دادن شیر دوشیده شده مادر در یخچال
• استریل کردن شیشه شیر و پستانک نوزاد

---

آدرس : کرج ، خیابان شهید بهشتی ، بین چهار راه طالقانی و میدان شهدا ، ساختمان پزشکان شاهکرم، طبقه 11
تلفن : 09022204086

نظرات کاربران درباره این مطلب :مهیا شکفته [ 1402-08-30 ]
سلام دهان نوزادم روی زبان وکنار دهان برفک زده وته دهان کمی قرمزی دیده میشه دارو چی بدم خوب شه خیلی بهانه گیری میکنه درضمن سرما خورده وسرفه میکنه ممنون

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :